Als er één plek is waar de dynamiek van de moderne wereld zich manifesteert, dan is dat wel de grote stad. Dáár vinden de veranderingen het eerst plaats en komen de verschillende maatschappelijke krachten het hardst met elkaar in botsing. In ‘Een cultuurgeschiedenis van vier Europese steden’ wordt getoond hoe Londen, Wenen, Parijs en Brussel zich vanaf ca. 1750 ontpoppen tot laboratorium van maatschappelijke verandering en het decor vormen van de moderne tijd.
Elke stad heeft een specifiek thema. Deze thema’s zijn natuurlijk niet noodzakelijk voorbehouden aan de stad waaraan in de cursus het thema wordt verbonden: alle steden kampen met opstanden en revoluties, met epidemieën en slechte hygiënische omstandigheden, en in alle metropolen proberen kunstenaars, schrijvers, architecten en filosofen vorm en uitdrukking te geven aan het moderne levensgevoel. Samen echter vormen deze thema’s een staalkaart van de problemen, veranderingen, groeistuipen en uitdagingen van de moderne wereld en geven zo een beeld van een nieuwe fase in de Europese cultuurgeschiedenis.
Overzicht van de thema’s:
Londen | krotten, beerputten en ziekelijke mist (1821 – 1952)
Wenen | kraamkamer van de 20e eeuw I (1830 – 1938: Habsburgse dynastie, het liberale project van de Ringstrasse, beeldende kunst)
Wenen | kraamkamer van de 20e eeuw II (1880 – 1938: literatuur, toneel en filosofie)
Parijs | hoofdstad van de 19e eeuw I (1800 – 1900: de fantasmagorieën van de burgerij
Parijs | hoofdstad van de 19e eeuw II (1900 – 1914: van Montmartre tot Montparnasse)
Brussel | Belle Epoque (1870 – 1914)
Brussel | Nieuwe tijden. De wereldtentoonstelling van 1958 (1945 – 1960)