Ter gelegenheid van de nieuwe Nederlandse vertaling staat deze cursus vooral in het teken van De vrolijke wetenschap (1882 – een uitgebreide versie verscheen in 1886). Dit werk luidt niet alleen de belangrijkste periode van Nietzsches denkweg in, maar is bovendien een prima inleiding in zijn filosofie. Belangrijke thema’s als de grenzen van de waarheidsliefde, het Europese nihilisme en vooral de aangekondigde dood van God komen in dit boek aan de orde. Door te spreken van een vrolijke (!) wetenschap neemt Nietzsche vooral de moderne filosofie op de korrel, die zich kenmerkt door de strengmethodische zoektocht naar waarheid, denk bijvoorbeeld aan de mathesis universalis van Descartes of aan Kant, die zijn kritische filosofie modelleerde volgens de maat van de strenge en zuivere natuurwetenschap. In zijn ‘wetenschap’, die zich vrolijk maakt over de wetenschappelijke en filosofische zoektocht naar waarheid wijst Nietzsche nadrukkelijk op de grenzen van het gehele wetenschappelijke en filosofische project tout court.
Bijzondere aandacht wordt tijdens de colleges besteed aan de passages waarin wordt gesproken van de dood van God. De afbrokkeling van het geloof in de waarheid culmineert in de dood van God, zoals die verkondigd wordt door de dwaze mens, wiens angstaanjagende boodschap echter door zijn tijdgenoten nog niet wordt begrepen of in haar consequenties wordt overzien. Waar Nietzsche ons op probeert te wijzen, is dat we met deze dood in de afgrond blikken en de grond onder ons denken en handelen hebben weggetrokken. Maar wat zijn de gevolgen hiervan? Hoe nu verder zonder absolute maat? Duidelijk moet worden dat de dood van God voor Nietzsche onlosmakelijk verbonden is met het nihilisme, dat te maken heeft met ‘een besef dat de werkelijkheid niet goed, mooi, ordelijk en inzichtelijk is’ (Van Tongeren, p. 99). In ieder geval heeft Nietzsche met zijn gedachte van de dood van God het aangezicht van de filosofie definitief veranderd en tot op heden zetten denkers zich dan ook uiteen met vragen waartoe hij de beslissende aanzet heeft gegeven.